دو چشمه از سد دز
حدود ده سال پیش برای بازدید از نیروگاه سد دز رفته بودم اونجا و خیلی نکات عجیبا غریبایی دیدم.
فقط دو چشمه شو میگم براتون :
اول
ازنیروگاه بیرون اومدیم و به همراه اون مهندس آشنامون رفتیم زیر دیواره ی سد.
حالت دوقوسی دیواره طوری بود که خطای دید ایجاد میکرد و تصور میکردی که الانه که خراب شه روی سرت.
واقعا وقتی از اونجا به بالای دیواره نگاه میکنی کُلات از سرت میفته.
همینجور که داشتم به بالای بلند دیواره ی بتونی سد نگاه میکرد متوجه یه خراش جزیی در سینه ی سد شدم.
شاید در ارتفاع 100 متری بالای سرم.درست وسط دیواره.
به مهندس همراهم گفتم : اون خراش چیه؟
خندید و گفت : خراش؟
گفتم : خراش نیست پس چیه؟
گفت : در تمام طول جنگ ، بارها هواپیماهای دشمن برای زدن سد حمله کردن و ناکام برگشتن و فقط یکبار تونستن با موشکهای هوا به زمین ، یه موشک به سینه ی سد بزنن ، می بینی که اون موشک نتونسته غیر از یه خراش به بدنه سد خللی ایجاد کنه.
مونده بودم متحیر که این چه سازه و چه بتونیه ؟؟؟
و البته از لطف خدا که شامل حال مردم دزفول شده بود.
دوم
از سمت نیروگاه سد ( درست زیر دیواره ی سد) یه آبشار کوچیک به رنگ فاضلاب بیرون میریخت.
بذارید اینجوری بگم : اونچه که به عنوان رودخونه ی دز ، از سد عبور میکنه و زلال و تمیز میاد به سمت شهر ، در واقع از دو نقطه ی سد عبور میکنه.
یکی دریچه های سرریز که ساحل شرقی دیواره ی سد هست.
و دیگری پس از گذر از پاورتونل و عبور از روی پره های توربین.
این دومی ، وقتی از نیروگاه بیرون میاد و به سمت دزفول جاری میشه یه چیز خیلی بدی رو با خودش به ارمغان میاره.
بگم؟؟؟
کسی حالش بد نمیشه؟
بذار بگم شاید بچه های حفاظت محیط زیست دزفول یه تکونی به خودشون بدن.
عارضم به حضورتون ، که نیروگاه سد دز با تمام تشکیلاتش ، جایی واقع شده که با سطح خونه های سازمانی سد و ادارات مختلف سد ، حدود 500 تا 600 متر اختلاف ارتفاع داره.
تونل های مسیر ماشین روی نیروگاه تا بالا هم حدود 6.5 کیلومتر طول دارن.
خلاصه کنم دوستان ، تخلیه چاه توالت کارکنان محترم نیروگاه سد دز به بیابونهای اطراف امری هزینه بر و دشواره ظاهرا.
10 سال پیش که من این صحنه رو دیدم آه از نهادم درومد.
به طرف گفتم : یعنی اینی که مثل یه آبشار کوچولو داره عین شیر و شکر قاطی آب رودخونه ی عزیزَناز دزفول میشه توالت نیروگاهه؟؟؟
گفت : متاسفانه حدود 40 ساله که همینه.
رودخونه ی ما با توالت شروع میشه.
منتها حجم آب اونقدر زیاده که تمام این توالت توش حل میشه و فقط «به چشم» نمیاد.
یهو ، یاد یکی از بستگان شاغل در اداره بهداشت دزفول افتادم که میگفت : سالهاست آب رودخونه رو نمیشه مستقیما آشامید و همینه که آب دزفول از سفره های زیر زمینی و چاه تامین میشه.
رفقا ، این مال ده سال پیشه.
هر کی میتونه یه بررسی بکنه که اگه هنوزم ادامه داره ، بیفتیم پی کارش و حل و فصلش کنیم.
ضمنا : کارکنان محترم نیروگاه سد دز نگران نباشن ، هر اتفاقی بیفته ، راحتی اونا تحت الشعاع قرار نمیگیره.
راحت باشید شما!
نکته اول : حقیقت اینه که حجم یه دستشویی ( عذرخواهی میکنم) نمیتونه پاکی شرعی آب رودحونه رو بهم بزنه. اما خب پاکی شرعی یه چیزه و بهداشتی بودن آب برای مواقعی که شناگر یکی دو قلپ میخوره یه چیز دیگه اس.
نکته ی دوم : به قول جناب سعیدی راد عزیز، بعضی چیزا رو نباید به زبون آورد. ولی مسئله اینجاست که اینهمه سال «نگفتن» این مورد ، موجب حل و فصلش نشده ( اگه نشده باشه ) و اینجوری ممکنه فشار افکار عمومی باعث پیگیری بیشتر مسئولین بشه. باور کنید اهالی زاینده رود اجازه چنین چیزی رو به هیچکس نمیدن.
به عکسی که از سد گذاشتی دقت کن سمت راست ژشت سذ در دیواره ی کوه دو تا در بزرگ می ینی که داخل آب دریاچه فرو رفته اند . اینها همان سر ریزهای سد هستند که در سد دز به طور استثنایی(نسبت به دیگر سدها) در دیواره ی کوه کنده شده و هنگامی که آب بیش از حد بشود از آنها سرریز می کند.
این دو دریچه معادل است با همان قیفی که عکسش را در پست مهمترین ممبیره گذاشته بودی.
در برخی سدها سرریز به همون قیف های بتونیه اما در سد ذز سرریزها همین دو تا دریچه است.
دقت کن که سرریز با تونل توربین ها -که بهش میگن پاورتونل-فرق داره هااااااا
====
ممنون آقای مهندس.
خوش بحال دیسون که اینهمه دیده بان تیزبین داره.
دارم مشعوف میشم.